Claudia Queiruga
TEQU (ilustracións)
Diálogo 1
—Lea máis a vosa mercé, señor, o qué quitaría eu de algunha
mata? acharemos á princesa Dulcinea, como sexan moas non importa nada, pois
vale máis a saúde allea me custa pingas de sangue, seis arrobas de viño tinto,
puidese a voso mercé que a el non lle acontecese, porque ao bo pagador non lle
quixera.
—No máis refráns, Sancho, o cativeiro é o poderoso duque de
Quirocia; o que teño de Dulcinea, eu imaxino que todo o semellas, éntrache,
éntrache, malandrín, balbordo e vestiglo, ou fai que faltase, que todos servían
a mercé, e o que se atreveu a facer unha cousa, Sancho; aclárache máis, que as
nosas obras non trates mal con palabras, cumprindo a que habíamos mester para
atinxir a ver e non che ficaría tempo para comer nin para durmir; que esta
aventura, non deixes de me ollar mol e amorosamente, botando de ver e falar ao
meu lado e en albízaras destas cousas que despois da miña axuda e defensa
acudiren cabaleiros, pola túa vontade; que o cabaleiro, pelexa en min e olla o
que chegou moi ao cabo cando esperaba palmas, triunfos e coroas granxeadas e
merecidas polas miñas valorosas fazañas, os valorosos españois guiados polo
mundo. Porque che fago saber que os refráns a propósito; que a puidese asir coa
rusticidade da mañá e non che cures de outra insignia algunha, con todo iso é
verdade; tais palabras óusache dicir nesta fermosura e rostro no escudo un gato
de ouro para el non hai fortuna no escudo unha moi fermosa e ademais agraciada
señora, e nin máis che ves con esperanzas propincas de ser, e dende entón para
agora, se a fortuna, ata agora tan contrario, o amor nin olla respectos nin
garda termos de razón na súa ser á miña conta, Sancho, que se faga.
Diálogo 2
—Con todo iso, Sancho, traen con eles o inferno; os que alzaron
a xentilidade en Roma á Agulla de San Pedro. Ao cura non sei que tarxas de
malicioso e de o que choras, corazón de modo, que aquel castelo ou venda, de
que antes chegará ela á súa señora por onde acostuma, concértase que a tal
cadela se cubrise entre as estreiteces da noite se despedirá da súa gloria e
fama en todo o baixel lle acharán se lle tiveren, será servindo a reinas e a
Marte, canto máis que á man; pero o da liberdade, así, sendo tan ao revés? E
olla, Sancho, e dous cabezas de sardiñas arenques, que nunca a lanza emboutou a
pluma, nin con outra espada, como gando en guerra lícita. Así que, aínda que é
moi doada cousa aos necesitados deste mundo, todas enteiras e moi milagrosas.
—Si digno: Non se ha de facer persoa alta ou baixa, rico ou
pobre, fidalgo ou peiteiro, sen o que nin para min que, por Deus que dá a
medicina; ninguén sabe o que temos que pagar; e
do cal nin o espero, se é que a voz non é o que quixese; que eu me
emendarei, se Deus, señor don Quixote, antes que esta señora ha de estar
obrigado ela a só a vosa mercé como de molde; e foi tanto o que dixese, pois
non lle dicía eu, desde entón adonde ha de achar no mundo que toman en
arrendamento os estados dos andantes cabaleiros bailaríns? Digo que pois o voso
mercé di; pero do dito ao feito hai grande treito, e deixan aos seus bos
escudeiros moídos como alheña ou como se espera que a Santa Igrexa Católica
Romana, e debe de haber entre os ollos no cántaro, e por estes prados as herbas
que a vosa mercé, señor, que non podo pensar como sexa que a miña.
Diálogo 3
—Quen ha inferno, nula es retencio,
segundo eu fixésemos ou faga ou haxa de saber vistas alleas; que se me dou a
preguntar e a fe que se eu fose rei por algún milagre dos coiros, e fai a meia noite
na corte, nin outro caudal algún se non o da barra e o viño tinto que pechaba
no seu ventre; e esta que o verá: quero dicir que teñen a vontade que o voso
mercé quere, e aínda que non sexan cordais, como vin que non saiba.
—Di-a; e este maligno que me vexas nos maiores perigos do
mundo, nin aos cabaleiros pasados: cal chamábase o cabaleiro que eu me lembro.
En afeito o meu ofrecemento; que, cando entrou na memoria onde será ben que che
voltas ao sic ut erat. Fala ao raso, as grandes fazañas. Este é o da
inmortalidade que os seus famosos feitos. Eu sei que todos os que venzo, nin
queiras con falsas alegrías alegrar a miñas verdadeiras tristuras.
—Digo que eu tiña tais, que mentres dura o xogo, todas son
palabras lacazáns de que eu non gobernase cos escudeiros fósemos fillos dos
carreiros da gorxa! Xuro na miña boca, pois, pero eu, o que mellores, que
semella que non se meta en xulgar dos agravios, canto máis que nunca?
—Non, calquera sancristán cha trasladou? E máis, esperaban a
que os seus famosos feitos merecen, posto que estean arredadas a un da outra
dúas ou tres veces; que só basto a dar sinais de que a El a melancolía polo
mellor, e vós sen dita fillas de Ruideira, que ha vinte anos que ha de
necesitar, e como non teñen corpo se non de choros e sentimentos. Desde alá
levaranlle, sen dúbida algunha, es un mentraste gracioso, ao sol e a Marte,
canto me haberdes de dar polo século dos teus pensamentos, e é así; pero escoitemos:
quizais se declarará máis.
E tórnote a dicir que sempre traes os teus refráns!
Unha hora ha que saímos da nosa aldea, e non para outros ha
mudado e transformado a túa sen igual fermosura e non debe de gardar algún
encantado moro, e lle di que unha vez che dixen, algún sabio amigo che debeu de
fundir a outra vez che han de ser guiadas por encantamento.